Bütçe nedir ve bütçe nasıl hesaplanır sorusunun cevabı bütçeleme türüne göre değişiklik göstermekte olup genel itibariyle, gelirden giderlerin çıkarılmasıyla hesaplanır. Ortaya çıkan sayı bütçedir. Gelir giderlerden fazla ise, bütçe fazla verir. Harcamalar gelirlerden fazlaysa da bütçe açık verir.
Bütçe Türleri Nelerdir?
İşletmelerin ve kuruluşların gelir ve giderleri izlemek için kullandıkları çeşitli bütçe türleri vardır. En yaygın bütçe türleri operasyonel, proje ve sermaye bütçeleridir.
Operasyonel bütçeler en yaygın bütçe türüdür. Bir işletmenin veya kuruluşun günlük gelir ve giderlerini izlemek için kullanılırlar. Operasyonel bütçeler genellikle bir yıllık bir dönemi kapsar.
Proje bütçeleri, belirli bir projenin gelir ve giderlerini izlemek için kullanılır. Proje bütçeleri genellikle operasyonel bütçelerden daha kısa bir zaman çerçevesine sahiptir.
Sermaye bütçeleri, büyük ekipman veya varlıkların satın alınmasını izlemek için kullanılır. Sermaye bütçeleri tipik olarak birkaç yıllık bir dönemi kapsayan uzun vadeli bütçelerdir.
İçindekiler
Operasyonel Bütçe Nedir ve Nasıl Hesaplanır?
Operasyonel bütçeler, her büyüklükteki işletme için önemli bir araçtır. Yöneticilerin ve işletme sahiplerinin maliyetleri kontrol etmelerine, harcamaları takip etmelerine ve kaynakları nereye tahsis edecekleri konusunda bilinçli kararlar vermelerine yardımcı olurlar. Operasyonel bütçeler doğru kullanıldığında verimlilik ve karlılığın artmasını sağlayabilir.
Operasyonel bütçe nasıl hesaplanır, nasıl oluşturulur? Operasyonel bütçeler, genellikle bir yıl gibi belirli bir süre boyunca bir işletmeyi yürütmenin maliyetlerini tahmin ederek oluşturulur. Bu tahmin daha sonra fonları belirli operasyon alanlarına tahsis eden bir bütçe planı geliştirmek için kullanılır.
Operasyonel bütçenin birkaç temel bileşeni vardır. İlk olarak, işletmeler, üretim veya satış hacmindeki değişikliklerden bağımsız olarak aynı kalan giderler olan sabit maliyetlerini belirlemelidir. Bu maliyetler kira, sigorta ve maaş gibi şeyleri içerir. Ardından, işletmeler, üretim veya satış hacmindeki değişikliklerle dalgalanan giderler olan değişken maliyetlerini tahmin etmelidir. Bu maliyetler, hammadde, paketleme ve nakliye gibi şeyleri içerir. Son olarak, işletmeler bütçe dönemi için satış gelirlerini tahmin etmelidir.
Tüm bu bileşenler tahmin edildikten sonra, işletmeler belirli faaliyet alanlarına fon tahsis etmeye başlayabilir. Tüm operasyon alanlarının eşit derecede önemli olmadığını ve bazılarının diğerlerinden daha fazla finansman gerektirebileceğini unutmamak önemlidir. Örneğin işletmeler, müşteri tabanlarını büyütmeye veya yeni ürünler geliştirmeye çalışıyorlarsa, bütçelerinin daha büyük bir bölümünü pazarlama veya araştırma ve geliştirmeye ayırmayı seçebilirler.
Bütçe kesinleştikten sonra, işletmeler, yolda kalmadıklarından emin olmak için yıl boyunca fiili harcamalarını takip etmelidir. Bu Excel’de oluşturulmuş elektronik tabloyla kontrol edilebilir. Ya da BudgetLab programıyla hızlı ve pratik bir şekilde takip edilebilir, bildirimler oluşturulup ilgili departmanlara gönderilmesi sağlanabilir. Yöneticiler ve departman başkanları ile yapılan periyodik kontroller, işletmelerin harcamaları takip etmesine ve bütçede gerekli ayarlamaları yapmasına da yardımcı olabilir.
Proje Bütçesi Nedir, Proje Yönetiminde Bütçe Nasıl Hesaplanır?
Proje Yönetim Enstitüsü’ne göre proje bütçesi: Proje faaliyetlerini tamamlamak için gereken kaynakların hem maliyetlerini hem de nicel değerlendirmesini içeren bir proje planının nicel bir ifadesidir. Başka bir deyişle proje bütçesi, projeniz için tahmini maliyetleri ve projeyi başarıyla tamamlamak için gereken kaynakları özetleyen bir finansal yol haritasıdır.
Bir proje bütçesi oluşturmak göz korkutucu görünebilir, ancak korkutucu olması gerekmiyor. Birkaç basit adımı takip ederek, projenizi yolunda ve finansal sınırlamaları dahilinde tutacak bir bütçe geliştirebilirsiniz;
1- Projenizin Kapsamını Tanımlayın
Proje bütçesi oluşturmanın ilk adımı projenizin kapsamını tanımlamaktır.
Projenizin hedefleri nelerdir?
Bu hedeflere ulaşmak için ne yapılması gerekiyor?
Projenin hedeflerini net bir şekilde anladıktan sonra, onlara ulaşmak için bir plan geliştirmeye başlayabilirsiniz.
2- Projenizin Maliyetini Tahmin Edin
Bir sonraki adım, projenizin maliyetini tahmin etmektir. Ana hatlarıyla belirttiğiniz proje faaliyetlerini tamamlamanın maliyeti nedir? Maliyetleri tahmin ederken, hem doğrudan hem de dolaylı maliyetleri dahil ettiğinizden emin olun. Doğrudan maliyetler, malzeme, işçilik ve seyahat gibi projeyle doğrudan ilişkili olan maliyetlerdir. Dolaylı maliyetler, projeyle doğrudan ilişkili olmayan, ancak genel giderler ile genel ve idari maliyetler gibi yine de projenin başarısı için gerekli olan maliyetlerdir.
3- Projeniz için Finansmanı Belirleyin
Projenizin maliyetini tahmin ettikten sonra, projeniz için finansmanı belirlemeniz gerekir. Proje için ödeme yapmak için para nereden gelecek? Bir şirketin işletme bütçesi gibi dahili kaynaklardan mı yoksa hibeler veya krediler gibi harici kaynaklardan mı olacak? Projeniz için finansmanı belirledikten sonra bir bütçe geliştirmeye başlayabilirsiniz.
4- Bütçenizi Geliştirin
Projenizin kapsamını tanımladığınıza, projenizin maliyetini tahmin ettiğinize ve projeniz için finansmanı belirlediğinize göre bütçe nasıl hesaplanır adımını geçtiniz ve artık bütçenizi geliştirmeye hazırsınız. Bütçe geliştirmenin birkaç yolu vardır, ancak en yaygın olanlarından biri proje yönetimi yazılım uygulaması Microsoft Project‘i kullanmaktır.
Bütçenizi geliştirdikten sonra, projenizin hala yolunda ve mali sınırlamaları dahilinde olduğundan emin olmak için düzenli olarak gözden geçirdiğinizden emin olun. Bu basit adımları takip ederek, projenizi yolunda ve mali sınırları içinde tutacak bir bütçe geliştirebilirsiniz.
Sermaye Bütçesi Nedir ve Nasıl Hesaplanır?
Sermaye bütçesi, yeni binalar veya ekipman gibi uzun vadeli yatırımlar için para tahsis eden bir finansal plandır.
Bir sermaye bütçesi oluştururken, projenin maliyetini, beklenen yatırım getirisini ve projenin zaman çizelgesini göz önünde bulundurmanız gerekecektir. Ayrıca projeyle ilişkili riskleri ve projeyi nasıl finanse edeceğinizi de göz önünde bulundurmanız gerekecektir.
Bir sermaye projesinin maliyeti peşin maliyet ve devam eden maliyetler şeklinde iki kategoriye ayrılabilir. Peşin maliyet, proje tamamlanmadan önce katlanılacak projenin maliyetidir. Bu, arazi maliyetini, inşaat maliyetini ve izinlerin maliyetini içerebilir. Devam eden maliyetler, proje tamamlandıktan sonra oluşacak maliyetlerdir. Bu, kamu hizmetlerinin maliyetini, bakım maliyetini ve sigorta maliyetini içerebilir.
Beklenen yatırım getirisi (ROI), projeden elde etmeyi beklediğiniz para miktarıdır. ROI, yüzde veya dolar miktarı olarak ifade edilebilir. ROI, projenin maliyetinden daha büyük olmalıdır.
Bir sermaye projesinin finansmanı, krediler, öz sermaye finansmanı veya devlet hibeleri gibi çeşitli kaynaklardan gelebilir. Her finansman türünün faiz oranlarını, geri ödeme koşullarını ve vergi sonuçlarını dikkate almanız gerekecektir.
Sermaye bütçesi, uzun vadeli projelere yatırım yapmak isteyen işletmeler için kritik bir araçtır. Bir projenin maliyetini, yatırım getirisini, zaman çizelgesini, risklerini ve finansmanını göz önünde bulundurarak, projeye devam edip etmeme konusunda bilinçli bir karar verebilirsiniz.
Yapacağınız bütçe türü her ne olursa olsun, bütçe nasıl hesaplanır, bütçe yaparken nelere dikkat edilmelidir gibi soruların içerisinde boğulmadan bütçelerinizi dakikalar içinde oluşturmak ve anında raporlarla paylaşmak için siz de BudgetLab Bütçe ve Raporlama Yazılımı’nı kullanabilirsiniz.
